Sunday, October 3, 2010

Ο Άλλος εν λόγω, Εβραίοι στη Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία


Ομάδα για την Μελέτη της Ιστορίας των Εβραίων της Ελλάδας
http://histjews.blogspot.com/

H Oμάδα για την Μελέτη της Ιστορίας των Εβραίων και το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών πραγματοποίησε μια πολύ ενδιαφέρουσα διημερίδα στη Θεσσαλονίκη, στις 1 και 2 Οκτωβρίου, "Ο Άλλος εν Λόγω : Εβραίοι στη Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία". Λογοτέχνες, κριτικοί και ιστορικοί συζήτησαν πάνω στο θέμα της εικόνας των Εβραίων στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνική παραγωγή.


Το πρόγραμμα:
Ολοκαύτωμα, Εβραιοφοβία και αντισημιτισμός: λογοτεχνικές αποτυπώσεις
-Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου: Το Ολοκαύτωμα στην ελληνική πεζογραφία στις αρχές του 21ου αιώνα
-Γιάννης Παπαθεοδώρου: Η Νύχτα της Τιμωρίας. Εβραιοφοβία και λαϊκές τελετουργίες στο μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη «Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα»
-Μίλτος Πεχλιβάνος: Η «Νεκρή Ευρώπη» του Χρήστου Τσιόλκα και ο αντισημιτισμός
Λογοτεχνικές παραγωγές του εβραϊκού εαυτού
-Σταύρος Ζουμπουλάκης: Η εβραϊκή ταυτότητα στο έργο του Μισέλ Φάις
-Βενετία Αποστολίδου: Οι Εβραίοι στο έργο του Νίκου Μπακόλα
-Από τη μεριά του συγγραφέα: Η βάσανος της γραφής και η γραφή της βασάνου Ρέα Γαλανάκη, Νίκος Δαββέτας, Μισέλ Φάις


Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες οι απόψεις που ακούστηκαν και γόνιμος ο διάλογος τόσο ανάμεσα στους τρεις λογοτέχνες (Δαββέτας, Γαλανάκη, Φάις) όσο και μέσα από τις ερωτήσεις του κοινού. Κρατώ ιδιαίτερα , την "παθιασμένη" παρουσίαση που έκανε ο Μ. Πεχλιβάνος στο προκλητικά αιρετικό βιβλίο του ελληνοαυστραλού Χ. Τσιόλκα "Η νεκρή Ευρώπη", (έχω την αίσθηση ότι ακόμη κι αν διαβάσω το βιβλίο, η παρουσίαση αυτή θα είναι πιο έντονη στο μυαλό μου απ`ότι το ίδιο το βιβλίο), την διαφορά ανάμεσα στις έννοιες αντισημητισμός και εβραιοφοβία, την σχέση ανάμεσα στην ιστορία και τη λογοτεχνία (και οι τρείς λογοτέχνες έχουν δουλέψει αρκετά με αρχεία και πηγές), την σημασία της "ασήμαντης" λεπτομέρειας στον λογοτεχνικό λόγο...


Ιδιαίτερη αίσθηση μου έκαναν επίσης η ευθύτητα, ο δυναμισμός και η ακριβόλογη αυθόρμητη-ευστροφία της Ρέας Γαλανάκη, η ποιητικά εναγώνια "κατάθεση" των ενυπνίων του Μισέλ Φάις.


6 comments:

  1. Πολύ ενδιαφέρουσες οι συναντήσεις που μας μεταφέρεις...
    Τον Μ.Πεχλιβάνο και τη Φ.Αμπατζοπούλου είχα την χαρά να τους απολαμβάνω ως φοιτητής στο Α.Π.Θ.

    ReplyDelete
  2. Καλή σου μέρα, Ετερώνυμε.
    Σε ζηλεύω, πολύ θα ήθελα να είχα κι εγώ τέτοιους δασκάλους. Γνωρίζεις την ομάδα για την Μελέτη της Ιστορίας των Εβραίων της Ελλάδας; Κάνουν φεβερή δουλειά και διοργανώνουν πολύ ενδιαφέρουσες συναντήσεις.

    ReplyDelete
  3. Ναι,φυσικά και τους γνωρίζω,Δημήτρη.

    Λυπάμαι που το λέω,αλλά τέτοιοι δάσκαλοι σπανίζουν,ειδικά στη Φιλοσοφική του Α.Π.Θ που δικαίως θαρρώ έχει πέσει σε ανυποληψία...

    Καλή σου μέρα!

    ReplyDelete
  4. Το κεφάλαιο "Οι Εβραίοι της Ελλάδας" είναι αρκετά μεγάλο και απ΄ότι αντιλαμβάνομαι ουσιαστικά τώρα αρχίζει να ανοίγει. Καιρός ήταν, όμως, επιφυλάσσομαι τόσο για τον χειρισμό του όσο και για την ευρύτερη αποδοχή του θέματος διότι συντρέχει πρώτα η αποδοχή της Ιστορίας, όπως πραγματικά ήταν στην καθημερινότητα των ανθρώπων - κάποια πράγματα είναι σαν να μην υπήρξαν.
    Μόλις τελείωσα την ανάγνωση του "10 ώρες δυτικά" του Γ.Γλυκοφρύδη του οποίου το πρώτο μέρος αναφέρεται εκτενέστατα στους Εβραίους της Θεσ/νίκης και τον δοσιλογισμό εκ των έσω τους. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση η συγκέντρωση των Εβραίων ανδρών στην Πλατεία Ελευθερίας στην έναρξη της Κατοχής - είναι ένα περιστατικό που ελάχιστα αναφέρεται.

    Θα συμφωνήσω με ενθουσιασμό για την "προφορική" Γαλανάκη.

    ReplyDelete
  5. Ετερώνυμε, δυστυχώς, η ανυποληψία και η "έκπτωση" διαχέεται παντού. Ενα χρόνο μετά την επιστροφή μου στην Ελλάδα, αυτή η απαισιόδοξη αίσθηση με κάνει να θέλω να φύγω πάλι μακριά.

    ReplyDelete
  6. Sue, πιστεύω ότι ο βαθμός πολιτισμού μιας χώρας διαφαίνεται από την στάση της απέναντι στις μειονότητες και από το πάθος της για την αναζήτηση της αλήθειας πίσω από τις "αλήθειες" της ιστορίας της.
    Το συγκεκριμένο συνέδριο ασχολήθηκε με την πρόσληψη και παρουσίαση των Εβραίων μέσα στη λογοτεχνία, που λειτουργεί σαν καθρέφτης των όσων συμβαίνουν στην κοινωνία. Στερεότυπα και προκαταλήψεις, ο φόβος του Άλλου,ο ρατσισμός, η εκμετάλλευση των καταστάσεων, το λιώσιμο του ιδιωτικού βίου στις μυλόπετρες της ιστορίας, ταυτότητες και συλλογική ταυτότητα...
    Το βιβλίο του Γλυκοφρύδη δεν το έχω διαβάσει ακόμη, είναι στα προσεχώς. Για τους Εβραίους στη κατοχή έχει γράψει, ανάμεσα σε άλλους, και ο Γιώργος Ιωάννου, μερικές συγκινητικά βιωματικές σελίδες.
    σ`ευχαριστώ.

    ReplyDelete