Sunday, May 9, 2010

Simenon, συνέχεια....


Georges Simenon, O άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν, ΑΓΡΑ 2004, σελ 296 , μτφρ Αργυρώ Μακάρωφ / ΕΠΙΜΕΤΡΟ: Γ.Ν. Πεντζίκης, Ο Σιμενόν και ο γυμνός άνθρωπος.

Georges Simenon, L`homme qui regardait passer les trains, Gallimard 1938
Γράφτηκε το 1937. Πρωτοδημοσιεύτηκε σε σαράντα συνέχειες στην εφημερίδα Petit Parisien με τον τίτλο Popinga a tué. Μεταφέρθηκε στην οθόνη το 1953 από τον Harold French, The man who watched trains go by.


-------------------------

Είναι περίεργο πως καθορίζονται οι αναγνωστικές μας επιλογές. Μέχρι τώρα δεν είχα διαβάσει Simenon, δεν με είχε τραβήξει κάτι ιδιαίτερο σ`αυτόν. Το αντίθετο μάλιστα, η μεγάλη παραγωγή συγγραφικού έργου, περίπου 400 βιβλία αστυνομικής λογοτεχνίας, μ`εκαναν να δυσπιστώ ως προς την ποιότητα και την λογοτεχνική αξία τους. Αφορμή ν`αλλάξω γνώμη στάθηκε η εξαιρετική παρουσίαση του Ναυτίλου http://alexis-chryssanthie.blogspot.com/2010/04/blog-post.html και επίσης http://alexis-chryssanthie.blogspot.com/2010/03/1.html. Το Βιβλίο "Οι αρραβώνες του κυρίου Ιρ" αποτέλεσε μια ευχάριστη έκπληξη για μένα με αποτέλεσμα να περάσω γρήγορα στην επόμενη ανάγνωση που ήταν "Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν". Κατάλαβα ότι η χρήση της δομής και της τεχνικής του αστυνομικού μυθιστορήματος από τον Simenon ήταν απλά το εξωτερικό ντύμα, το άλοθι και το όχημα για να πάει τις ιστορίες του εκεί που αυτός με πολύ προσοχή ήθελε. Διεισδυτική και έντονα κριτική ματιά των κοινωνικών δομών και συμβάσεων της εποχής, ακριβής και αριστοτεχνική ψυχολογική σκιαγράφηση των ηρώων του, υπαρξιακοί προβληματισμοί, το πρόβλημα της αληθινής ταυτότητας, αντηχήσεις, αντιστίξεις και εσωτερικοί κραδασμοί. Πίσω από τα καλοσχεδιασμένα σκηνικά, τις κουρτίνες των αστικών τοπίων, τους χάρτες, τις αποτυπώσεις των διαδρομών, ελοχεύουν οι εσωτερικές διαδρομές στο μυαλό των ηρώων του....


Μετά από παρότρυνση του Ετερώνυμου http://www.blogger.com/profile/16277659541170207943 επισκέφθηκα και συμβουλεύτηκα την άψογη (σε κείμενο και εικόνες)παρουσίαση της Πόλυς Χατζημανωλάκη καθώς και τον γόνιμο διάλογο των σχολίων: http://waxtablets.blogspot.com/2009/05/blog-post_19.html και νομίζω ότι εγώ δεν έχω να προσθέσω κάτι παραπάνω. Μόνο μια ματιά στις ομοιότητες των δύο έργων Ο άνθωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν και Οι αρραβώνες του κυρίου Ιρ:


-Ενα πακέτο από χρήματα (Ιρ-κρυμμένα ομόλογα, Κέες-τα χρήματα που του προσφέρει το αφεντικό του)που δίνουν την δυνατότητα να ζήσει για λίγο χωρίς να δουλεύει και του προσφέρουν την δυνατότητα και την προοπτική μιας "φυγής".


-Η άσκοπη περιπλάνηση στην πόλη και τους δρόμους. Αστική γεωγραφία.


-Η πίστη ότι μπορεί μια γυναίκα (η Αλις-Ιρ, η Ροζιέ-Κέες)να τον «σώσει», να πιστέψει σ`αυτόν, να δεί ό,τι οι υπόλοιποι δεν βλέπουν. Τελική προδοσία.


-Η σχέση των δύο ηρώων με τις εκδιδόμενες γυναίκες.


-Η καταξίωση του ήρωα μέσα από ένα παιχίδι: μπόουλιγκ(Ιρ), σκάκι(Κέες). Η ικανότητα να κερδίζει μ'εσα στους όρους και τις τεχνητές συνθήκες ενός παιχνιδιού αλλά να μην μπορεί να πετύχει μια αντίστοιχη "νίκη" και καταξίωση στο ευρύτερο κοινωνικό πεδίο.


-Τα γράμματα που γράφουν στην αστυνομία. Η έντονη επιθυμία των δύο ηρώων να γνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν τον διώκτη τους.

-Η αγωνιώδης αίσθηση του κλoιού που σφίγγει ολόενα και περισσότερο.


-Η αίσθηση ότι οι άλλοι κοιτούν τον ήρωα σα να έχει πάνω του κάποιο αόρατο σημάδι.


Και σίγουρα υπάρχουν κι άλλες πολλές αντιστοιχίες.....

-------------------------------------------------------


«Τουλάχιστον, τώρα τελείωσε για τα καλά! Ηξερε ότι μόνο ο ίδιος καταλάβαινε τι εννοούσε. Αυτό που τελείωσε δε θα μπορούσε να το εξηγήσει. Ηταν τα πάντα, ήταν αυτό που θα μπορούσε να τον συνδέει με τη ζωή των άλλων. Στο εξής, ήταν μόνος, εντελώς μόνος, μόνος εναντίον όλου του κόσμου!» σελ 152


« Pendant quarante ans, je me suis ennuyé. Pendant quarante ans, j'ai regardé la vie à la façon du petit pauvre qui a le nez collé à la vitrine d’une pâtisserie et qui regarde les autres manger les gâteaux. Maintenant, je sais que les gâteaux sont à ceux qui se donnent la peine de les prendre. »

Από το τελευταίο αυτο site παραθέτω παρακάτω το άρθρο του Simenon (1934)για την σημασία και τον χαρακτήρα των λεγόμενων αστυνομικών μυθιστορημάτων:

Publication d'une préoriginale
Dans l'hebdomadaire « Marianne », n° 110 du 28 novembre 1934.
Edition originale In A la rencontre des autres (Paris, C. Bourgois, 1989).

2 comments:

  1. Αγαπητέ Δημήτρη(συγνώμη για την οικειότητα,αλλά ρομαντικά πιστεύω ότι δύο άνθρωποι που αγαπούν ένα βιβλίο...αγαπιούνται και μεταξύ τους!),αν και η σεμνότητά σου σε οδηγεί σε αυτοϋποτίμηση,στην πραγματικότητα είχες να προσθέσεις κάτι πολύ ενδιαφέρον! Ανάμεσα στην ανάγνωση του "Ανθρώπου.." και του Ιρ,μεσολάβησαν άλλα πολλά και ομολογώ ότι ορισμένες από τις ομοιότητες διέφυγαν της προσοχής μου.Η επισήμανσή τους διαγράφει ένα ενωτικό νήμα,έναν ιστό,ένα πλέγμα "τόπων" στη Λογοτεχνία του Σιμενόν.
    Είναι πιστεύω τολμηρή η επιλογή ενός συγγραφέα να θέσει ενάντια στη μάζα ένα άτομο ηθικά τρωτό,καθώς με αυτόν τον τρόπο δεν προεξοφλείται η συμπάθεια του αναγνώστη,εφόσον η θυματοποίηση του ήρωα δεν δίδεται a priori,(είμαστε μακριά από τον ανθρωπάκο Σαρλό)αλλά προκύπτει σταδιακά και σχεδόν ανεπαισθήτως.Η γραφή σε τραβάει με το λουράκι χωρίς καλά καλά να το συνειδητοποιείς και ξάφνου βρίσκεσαι στην αντίπερα όχθη,στη σκοτεινή πλευρά,με το μέρος του δολοφόνου! Το ίδιο συμβαίνει και στο "Μ" του Λανγκ,για να θυμηθούμε και την αναφορά στα σχόλια της προηγούμενης ανάρτησης.Το ίδιο και στο "Εν ψυχρώ" του Καπότε.Είναι κρίμα το "Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν" να διαβάζεται απλοϊκά ως ένα ακόμη περίτεχνο αστυνομικό μυθιστόρημα.Αυτό είναι το λιγότερο.

    ReplyDelete
  2. Απαγητέ Ετερώνυμε, συμ-Φωνώ μαζί σου και κλείνομαι ρομαντικά(κι εγώ) στην παρένθεση της πρώτης φράσης σου...ακουμπάμε στα ίδια βιβλία με την ίδια αγάπη και την δέουσα προσοχή...εκλεκτικές συγγένειες....γέρνουμε το κεφάλι στην εσώτερη φόδρα των αναγνωσμάτων, καθένας με τα δικά του βιώματα και την δική του προσωπική ιστορία να τον ακολουθεί στους νέους διαβαστούς διαδρόμους...ναι "Η γραφή σε τραβάει με το λουράκι..." και βρίσκεσαι ξαφνικά στην άλλη όχθη, εκεί που ίσως δεν θα βρεθείς ποτέ στην αληθινή ζωή σου...(ίσως όχι γιατί δεν το θέλεις μα γιατί δεν μπορείς...)

    Σ`ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου και τα (προσεχτικά διαλεγμένα) καλά σου λόγια.

    Καλό σου βράδυ

    ReplyDelete