Wednesday, June 2, 2010

Το μπλέ δωμάτιο


Georges Simenon, Το μπλέ δωμάτιο, μετάφραση Α. Μακάρωφ, Αγρα 2003, 210 σελίδες
(La chambre bleue, 1964).
-Επίμετρο 1, Γράμματα επώνυμων αναγνωστών προς τον Σιμενόν(Μαξ Ζακόμπ, Αντρέ Ζίντ, Χένρυ Μίλλερ, Φ. Φελλίνι κ.α.)
-Επίμετρο 2, Βιογραφία του συγγραφέα.


"Το δωμάτιο ήταν μπλε, μπλε λουλακί, είχε σκεφτεί μια μέρα ένα λουλακί πού του θύμιζε τα παιδικά του χρόνια και τα μικρά σακουλάκια από εταμίνα γεμάτα με μπλε σκόνη πού ή μητέρα του τα διέλυε στη σκάφη της μπουγάδας πριν από το τελευταίο ξέβγαλμα των ασπρόρουχων, πριν πάει να τ’ απλώσει στα γυαλιστερά χόρτα του αγρού. Θα πρέπει να ήταν πέντε ή έξι χρονών τότε, και αναρωτιόταν τί θαύμα γινόταν και το λουλακί χρώμα μπορούσε κι έκανε τα ρούχα πιο λευκά.

Αργότερα, πολύ μετά το θάνατο της μητέρας του, το πρόσωπο της οποίας είχε αρχίσει να ξεθωριάζει στη μνήμη του, είχε αναρωτηθεί επίσης γιατί οι άνθρωποι πού ήταν τόσο φτωχοί όπως και οι ίδιοι, ντυμένοι με μπαλωμένα ρούχα, έδιναν τόση σημασία στη λευκότητα των ασπρόρουχων". σελ 10-11

Κεντρικός ήρωας, ο Τόνυ Φαλκόνε, ιταλικής καταγωγής, που κατηγορείται και ανακρίνεται για τον προσχεδιασμένο θάνατο της γυναίκας του Ζιζέλ με αρσενικό, σε αντιπαράθεση με την ερωμένη του Αντρέ Ντεσπιέρ η οποία φαίνεται ότι σκότωσε από την μεριά της τον σύζυγό της. Στα μάτια της μικρής κλειστής κοινωνίας και των διωκτικών αρχών φαίνεται πως έχουμε μια συνωμοσία, ένα διπλό οργανωμένο έγκλημα από τους δύο εραστές με σκοπό να απελευθερωθούν από τα δεσμά των γάμων τους για να ζήσουν ανενόχλητοι τον έρωτά τους. Είναι όμως πράγματι αυτή η αλήθεια;

Ο Σιμενόν μας δίνει τα στοιχεία διαδοχικά και με επιβράδυνση, άλλοτε σαν μέρος της ανάκρισης κι άλλοτε σαν σιωπηλές, ιδιωτικές αναμνήσεις του ήρωα. Μοιάζει σαν ένας ιστός από γεγονότα, σκέψεις κι αισθήματα που ξεκινά να ξετυλίγεται με αφετηρία και κέντρο το μπλέ δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, στο οποίο έλαβε χώρα η τελευταία ερωτική συνεύρεση των δύο εραστών.


Δυνατή πλοκή με αναπάντεχα κι αποκαλύψεις και ψυχογραφική ανάλυση των χαρακτήρων χαρακτηρίζουν και αυτό το μυθιστόρημα του Σιμενόν. Σκιαγραφούνται με οικονομία οι άνθρωποι, οι προθέσεις τους, οι ενδόμυχες σκέψεις τους, οι αντιδράσεις τους...χωρίς όμως τίποτα να είναι στατικό και παγιωμένο, όλα επιδέχονται μια δεύτερη ανάγνωση, όλα είναι θέμα οπτικής γωνίας. Στο τέλος βλέπουμε ότι το περίγραμμα πραγματικότητας που σχεδιάζεται δεν είναι και τόσο ακριβές, μοιάζει πιο πολύ με έλευθερο και γρήγορο σκίτσο παρά με τελειωμένη ζωγραφική αναπαράσταση. Μας βάζει σαν αναγνώστες στο κυνήγι της αλήθειας. Δεν λείπουν τα "σχόλια" πάνω στην κοινωνία, την ψυχολογία της μάζας-αγέλης και τις τακτικές του τύπου.


Για μια ακόμη φορά βρισκόμαστε στο μυαλό του ήρωα-παραβάτη-εγκληματία που αντιμετωπίζει τον ίδιο του τον εαυτό και στέκεται απελπιστικά μόνος του απέναντι σε ολόκληρη την κοινωνία. Διατηρούμε μέχρι το τέλος αμφιβολίες για τις προθέσεις του και για το αν πράγματι είναι ένοχος. Πως περναμε στην "άλλη πλευρά";

Εχουμε μια ασφυκτική, μικρή κοινωνία που όλα τα γνωρίζει, τα σχολιάζει και φυσικά βγάζει την ετυμηγορία της αμέσως. Μια μικρή κοινωνία φαινομενικά φιλήσυχη, αλλά και καχύποπτη, που έχει ανάγκη από δολοφόνους και συνωμοσίες, που είναι έτοιμη να κατασπαράξει αυτούς που θεωρεί ενόχους ακόμη κι αν δεν έχει αρκετές αποδείξεις.

-----------------------------

"Υπήρχε κάποια αλήθεια που την αισθανόταν συγκεχυμένα αλλά ήταν ανίκανος να την εκφράσει. Του φαινόταν πως έγβαινε από τις φράσεις που είχαν ειπωθεί στις 2 Αυγούστου, αυτή την περίφημη 2α Αυγούστου, που είχε ζήσει τόσο άδολα, χωρίς να διανοηθεί ότι θα συζητιόταν τόσο και ότι οι εφημερίδες θα την έκαναν πρωτοσέλιδο. Ο ανταποκριτής μιας μεγάλης παριζιάνικης εφμερίδας θα διατύπωνε μάλιστα πρώτος έναν τίτλο που θα τον χρησιμοποιούσαν κατόπιν όλοι οι συνάδελφοί του: Αχαλίνωτοι Εραστές*.
-Θα σου άρεσε να περάσεις όλη σου τη ζωή μαζί μου;
Είχε απαντήσει: Σίγουρα.
Δεν το αρνιόταν. Ο ίδιος είχε μεταφέρει αυτόν τον διάλογο στον ανακριτή. Αλλά το σημαντικό ήταν το ύφος. Μιλούσε χωρίς να πιστεύει αυτά που έλεγε. Δεν ήταν πραγματικά, Μέσα στο μπλέ δωμάτιο τίποτα δεν ήταν πραγματικό. Η μάλλον επρόκειτο για μια διαφορετική πραγματικότητα, αδιανόητη οπουδήποτε αλλού". σελ.89


"Επί δύο βδομάδες έπαιζαν το ίδιο παιχνίδι. Ο κόσμος ξεσηκωμένος από τον Τύπο, είχε στραφεί εναντίον του και απειλούσε ότι θα του κάνει κακό...
Του είχε συμβεί να δεί σε περιοδικά και στα επίκαιρα στον κινηματογράφο, κατηγορούμενους να τους προστατεύουν αστυνομικές δυνάμεις την ώρα που διέσχιζαν το πλήθος....
Τώρα είχε ό ίδιος αυτόν τον ρόλο με τη διαφορά ότι δεν σκέπαζε το πρόσωπό του. Να είχε άραγε κι εκείνος, όπως οι άλλοι, το βλέμμα κάποιου που δεν ανήκει πλέον στην κοινωνία των ανθρώπων και αναρωτιέται γιατί;" σελ 132


"Ομολόγησε πως το ήξερες, πως δεν περίμενες να τις ξαναβρείς ζωντανές! Καργιόλη μετανάστη! Κάθαρμα". σελ184


Notice bibliographique :

*Στο αυτόγραφο χειρόγραφο του συγγραφέα διακρίνονται δύο τίτλοι: 1)Το μπλε δωμάτιο 2)Οι αχαλίνωτοι εραστές. Προτιμήθηκε ο πρώτος τίτλος.

4 comments:

  1. Δημήτρη,βλέπω ότι εξελίσσεσαι σε ένθερμο θαυμαστή του Σιμενόν! Είναι τόσο ενδιαφέρον αυτό που συμβαίνει ενίοτε στις αναγνωστικές μας διαδρομές..! Είχα διαβάσει ένα κείμενο της Ελφρίντε Γέλινεκ για τον συμπατριώτη της Τόμας Μπέρνχαρντ που πυροδότησε την περιέργειά μου,οπότε προμηθεύτηκα ένα βιβλίο του,το οποίο με οδήγησε σ'ένα δεύτερο,το δεύτερο σε τρίτο,μέχρι που έφτασα να συμπεριλαμβάνω τον Μπέρνχαρντ στους αγαπημένους μου συγγραφείς!
    Το "μπλε δωμάτιο" δεν το έχω διαβάσει,αλλά θα το έχω κατά νου.

    ReplyDelete
  2. Ναι είναι περίεργο πως διαμορφώνονται οι αναγνωστικές μας διαδρομές, μέσα από ψιθύρους και κάτοπτρα άλλων αναγνωστών, φίλων και μη.
    Είναι ώρα λοιπόν να ψάξω κι εγώ για τον Μπέρνχαρντ.
    Σ`ευχαριστώ~~~~

    ReplyDelete
  3. Από τα πιο ωραία βιβλία του Σιμενόν!

    ReplyDelete
  4. Συμφωνώ ναυτίλε. Κι όπως μπλέκομαι σιγά σιγά στον ιστό των βιβλίων του Σιμενόν, εξ-οικειώνομαι τις εμμονές και τις οπτικές γωνίες της μυθοπλασίας του.
    Καλή σου μέρα.

    ReplyDelete